Hoe geef je inwoners van Hollands Kroon een duwtje in de goede richting?
Toen gemeente Hollands Kroon huiseigenaren wilde stimuleren om over te gaan tot isolatie, namen ze eerst gedragsonderzoeksbureau Duwtje in de arm. Hollands Kroon werkt met een isolatiebonus, maar deze werd niet benut door bewoners die er wel baat bij zouden hebben. Ferdinand Pronk van Team Duurzaamheid heeft Duwtje gevraagd om de drempels en kansen, die woningeigenaren ervaren bij het aanvragen van financiële steun of hulp, te onderzoeken.
Optimaal profiteren van de isolatiebonus
Uit vlekkenkaartjes kan de gemeente afleiden welke huizen slecht geïsoleerd zijn en waar huiseigenaren weinig investeringsruimte hebben. Woningen met het zogenaamde LEKWI label. De bewoners leven in energiearmoede wat leidt tot sociaal isolement (door schaamte) en gezondheidsklachten (stress, angst en hart- en vaatziekten). Noor Elshof: “Tijdens ons bezoek hebben we meerdere diepte-interviews gevoerd met bewoners uit Hippolytushoef en Kreileroord. We hebben gekeken naar de drempels die zij ervaren om te verduurzamen, om financiële steun in te schakelen of om contact op te nemen met de gemeente zelf. Maar ook hebben we gekeken naar wat er nodig is om gebruik te maken van de beschikbare hulp. Hoe wil de doelgroep het liefst benaderd worden? En in welke vorm?”
De trotse doe-het-zelver
“Uit de gesprekken met bewoners zagen we onder deze doelgroep een sterke drang om de regie in eigen hand te nemen “Als buurt of familie fixen wij het zelf.” De zogenaamde community builders die vaak vanuit hun beroep veel zelf kunnen verbouwen. Deze groep heeft geen behoefte aan advies vanuit de gemeente, maar wel aan klusgeld dat zij op hun eigen manier kunnen inzetten.”
Communiceer, maar met mate
Duwtje heeft ook gekeken naar de huidige communicatie van de gemeente. Hollands Kroon communiceert regelmatig over energiebesparing en de hulp die hiervoor beschikbaar is. Maar een overdaad aan informatie kan een verlammend effect hebben bij mensen. Zorg daarom voor behapbare informatie in begrijpelijke taal – eventueel ondersteund met afbeeldingen of audio. Noor vertelt daarover: “Tijdens een interview gaf een inwoner letterlijk aan dat het een doolhof aan informatie is. We zien dat vaker gebeuren. Een gemeente heeft goede intenties en communiceert daarom het liefst zo veel mogelijk. Maar een overdaad aan informatie ontmoedigt actie. Verandering kost energie en vraagt om cognitieve ruimte. Door informatie in behapbare brokjes aan te bieden geef je mensen tijd om de boodschap goed te verwerken en te wennen aan de verandering.”
Drie tips voor gedragsverandering
Het veranderen van gedrag is voor overheden altijd een grote uitdaging. Noor Elshof geeft hiervoor graag drie basistips die ze ook heeft gebruikt bij het project in Hollands Kroon:
“Mijn eerste tip: Ga altijd in de schoenen van je doelgroep staan voordat je in oplossingen gaat denken. Zo ontdek je hele concrete zaken. Neem bijvoorbeeld de doelgroep van jonge ouders. Vaak zie je dat de meeste bijeenkomsten eerder op de avond zijn gepland. Maar door de kinderspits kunnen ze er dan niet bij zijn. Een gemiste kans want daardoor bereik je deze groep niet.
De tweede tip: Houd het simpel. En met simpel bedoel ik eenvoudig te begrijpen én te verwerken voor de doelgroep. Gebruik je jargon? Leg dan uit wat het woord betekent. Een subsidie is geld dat je van ons krijgt.
Tot slot mijn derde tip: Houd het klein. Het zetten van een eerste stap is vaak het moeilijkst. Je haalt sneller overwinningen wanneer je klein begint, wat motiveert om door te gaan en het gewenste gedrag vol te houden. Deze succeservaringen verhogen onze self-efficacy: het vertrouwen in ons eigen kunnen. Communiceer daarom maximaal in drie stappen. Je verschuift dan de focus van het grotere gedragsdoel naar kleine haalbare stappen.”
Meer informatie
Noor Elshof is gedragsonderzoeker en trainer bij gedrags- en onderzoeksbureau Duwtje in Zutphen. Heb je vragen aan haar dan kun je haar bereiken via noor@duwtje.com.
Bureau Duwtje bestaat uit een team van 18 gedragsonderzoekers en voert door het hele land voornamelijk opdrachten voor de overheid uit. Van Hollands Kroon tot het uiterste zuiden van Limburg. www.duwtje.com.
Wil je meer weten over het project in Hollands Kroon? Mail dan naar Ferdinand Pronk van Team Duurzaamheid: ferdinandpronk@hollandskroon.nl.
Naar boven