Buitendijks plan
Hiervoor is het zoekgebied ‘Wieringerhoek’ opgenomen in de RES. Dit zoekgebied biedt de unieke kans voor de regio om duurzame energieopwekking te combineren met het vergroten van de natuurwaarde in dit deel van het IJsselmeer en bij te dragen aan recreatie en toerisme. Hiermee kan dit gebied bijdragen aan een aantal Nationale Opgaven zoals vanuit PAGW (Programmatische Aanpak Grote Wateren), Natura 2000, Kader Richtlijn Water en het Klimaatakkoord). Daarbij houdt de energieregio rekening met verschillende belangen zoals van landbouw, scheepvaart en visserij.
Belangrijke voorwaarde voor de betrokken overheden is dat de combinatie natuurontwikkeling en duurzame energieopwekking leidt tot een win-winsituatie. Daaraan koppelen zij een aantal randvoorwaarden:
1. Geen negatieve effecten voor de landbouw.
2. Recreatieve meerwaarde.
3. Geen nadelen voor de doorvaarbaarheid.
4. Meerwaarde voor natuur en ecologie.
Het plan moet stapsgewijs worden uitgewerkt door het Rijk, in samenwerking met provincie, betrokken gemeenten, omwonenden en belanghebbenden. De potentie van het plan is groot (in de RES 1.0 voorzichtig ingeschat op 1,1 TWh; volgens het plan is 2,0 TWh haalbaar). Het plan moet fasegewijs worden ontwikkeld met per fase een onafhankelijk monitorprogramma. Met dit programma stellen betrokken overheden vast of de positieve te verwachten effecten ook daadwerkelijk optreden.
Burgerinitiatief
De mogelijkheden om aan deze voorwaarden te voldoen en deze opgaven te combineren zijn beschreven in het Buitendijks Plan. Het Buitendijks Plan is ontstaan naar aanleiding van het burgerinitiatief tijdens het participatieproces van de RES 1.0. Het initiatief is gestart door Kor Buitendijk en het plan is verder ontwikkeld door het consortium Meerlicht B.V., dat bestaat uit GroenLeven en Van Oord. Zij moedigen deelname van natuurorganisaties en energiecorporaties aan en willen het project samen met overheden en maatschappelijke organisaties verder uitwerken en realiseren. Naar aanleiding van het participatieproces van het plan en de resultaten van de door de overheid uitgevoerde verkenning is het plan aangepast. Daarbij zijn belangrijke bezwaren ondervangen. Het resultaat hiervan is het Buitendijks Plan 3.0.
Op de website www.buitendijksplan.nl is meer actuele informatie te vinden en is er mogelijkheid om vragen te stellen.
Ontwikkelingen en besluitvorming
In de RES 1.0 Noord-Holland Noord is het zoekgebied ‘Wieringerhoek’ aangewezen voor zon op water, op het grondgebied van gemeenten Hollands Kroon en Medemblik. Bij de vaststelling van de Herijking RES 2024 (juli 2024) heeft de gemeente Hollands Kroon besloten om het zoekgebied Wieringerhoek op grondgebied van de gemeente Hollands Kroon te verwijderen. De besluitvorming over de Herijking RES 2024 loopt tot medio 2025. Dan neemt Provinciale Staten een definitief besluit. Zie voor meer informatie deze pagina.
Begin 2022 hebben de gemeenten Medemblik, Hollands Kroon en de provincie Noord-Holland gezamenlijk een aanvraag ingediend bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) om de locatie Wieringerhoek op te nemen in het programma Opwek van Energie op Rijksvastgoed (OER). Gezien de omvang, complexiteit en gevoeligheid van de ruimtelijke opgave, hebben de Rijksdepartementen EZK, IenW, LNV, Rijkswaterstaat, Rijksvastgoedbedrijf en de bovengenoemde decentrale overheden samengewerkt aan de ‘integrale verkenning Wieringerhoek’ (pre-voorverkenning OER). Doel van deze verkenning was om een antwoord te geven op de vraag in hoeverre het zoekgebied Wieringerhoek geschikt/ kansrijk is voor een ‘zon op water’-project, op zo’n manier dat het (zoveel mogelijk) verenigbaar is met de andere functies/ waarden in het gebied. Deze verkenning heeft medio 2024 geresulteerd in een wettelijk kader en beleidskader waaraan een zon op water project in de Wieringerhoek moet voldoen. De minister zal op basis van deze verkenning naar verwachting eind 2024 een besluit nemen over eventuele vervolgstappen.
Het consortium Meerlicht B.V. heeft op 10 februari 2023 het plan aangemeld voor de projectprocedure rijksenergieprojecten. De aanvraag is op 18 april 2024 aangevuld met het aangepaste Buitendijks Plan 3.0.