Proeftuin van geïntegreerde energiedragers.
Waar de meeste duurzame projecten zich richten op één of twee aspecten van de energietransitie, gebeurt er in Alkmaar iets bijzonders. In het gebied rond de Boekelermeer wordt de eerste Renewable Energy Valley van Europa ontwikkeld en gerealiseerd. Een innovatieve proeftuin die meerdere energiedragers in het energiesysteem integreert. New Energy Coalition is samen met Vrije Universiteit Brussel de partij die het REFORMERS project coördineert. Project manager Joep Sanderink vertelt er meer over.
Hoe is Reformers project ontstaan?
“Regionaal denken we al enkele jaren mee met onze partners uit de regio over interessante projecten in het energieprogramma. Onze partners zijn bijvoorbeeld Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, de provincie, Alliander, maar ook gemeenten zoals Alkmaar. Vorig jaar kwam een grote kans voorbij en dat was een call (subsidie inschrijving) van Horizon Europe, een Europees subsidiefonds dat gelden vrijmaakt voor onderzoek en innovatie. De call ging over het ontwikkelen, realiseren en uitrollen van Renewable Energy Valley’s in Europa. Vanuit onze ambitie om de energietransitie te versnellen vonden wij het interessant om in te stappen en hebben dat gedaan met een breed consortium, met diverse partijen die we aan boord wilden hebben.”
Flagship Valley
In juni vorig jaar werd de aanvraag gehonoreerd en in november 2023 is het project van start gegaan. Het is het eerste Renewable Energy Valley project van Europa.
Sanderink: “Het project kent één Flagship Valley waar we Europa’s eerste Renewable Energy Valley zullen realiseren. Deze Flagship Valley moet als voorbeeld dienen voor vijf Replication Valleys verspreid over Europa waar we aan de hand van de geleerde lessen replicatie strategieën zullen toepassen. In totaal gaat het vijf jaar lopen. Een Renewable Energy Valley integreert meerdere duurzame energiedragers en dat is best wel uniek. Vaak denkt men bij energietransitie ‘we moeten meer elektrificeren, meer zon en meer wind’. Maar in een toekomstbestendig energiesysteem is er ook een belangrijke rol voor warmtenetten en voor duurzame moleculen. Er wordt nu nog veel gedaan met gassen en ook die kant moeten we verduurzamen en daarvoor heb je waterstof of biomethaan nodig. Onze ambities zijn groot. Over vijf jaar moet het hele gebied zelfvoorzienend zijn in de eigen energiebehoefte door middel van lokaal opgewekte en opgeslagen hernieuwbare energie.”
De locatie
De Renewable Energy Valley ligt in een afgebakend gebied tussen Alkmaar en Heiloo. Het bestaat uit bedrijventerrein Boekelermeer, aan de noordkant en wordt begrensd door woonwijken aan de noord- en westkant, een licht industriegebied in Heiloo en een agrarisch gebied aan de oostkant.
Wat gaan jullie precies doen?
Sanderink: “Op dit moment zijn er al verschillende soorten energieopwekking. Je hebt de bio energiecentrale van HVC. Dus er is elektriciteits- en warmteproductie. Je hebt windmolens. Je hebt hier een zonne-veld. Je hebt zon op dak. Je hebt een vergister en vergasser die groen gas produceren. Je hebt het ‘groene moleculen’ expertisecentrum van InVesta. En het waterstoftankstation van NXT Mobility is net geopend. Zo zijn er heel veel puzzelstukjes aanwezig. Aan ons de taak om de totale puzzel te leggen om alles te integreren.
De afgelopen tijd willen er steeds meer bedrijven zich vestigen in de Boekelermeer. Is dat niet een extra uitdaging?
“Dat klopt” zegt Sanderink. “Een aantal bedrijven wil zich hier vestigen omdat ze weg moesten uit de wijk Overdie, waar woningen worden gebouwd. Om netcongestie te omzeilen, hebben we samen met de gemeente de volgende oplossing gevonden. We gaan de capaciteit van NXT Mobility gebruiken en deze combineren met een grote batterij om bedrijven in de nieuwe haven van elektriciteit te voorzien. De uiteindelijke beheerder wordt dan de energie coöperatie waar de betreffende bedrijven in zitten.”
Wat doen jullie op het gebied van waterstof en warmte?
“Er zijn in de Boekelermeer veel initiatieven met waterstof, maar die komen nog lastig van de grond. Voorbeeld is het waterstof tankstation van NXT Mobility. Het liefst wil je dat ook die waterstof een lokale herkomst heeft. Eerst werd het nog aangevoerd uit België, later uit Arnhem. Binnenkort gaat Hynoca via thermolyse schone waterstof in de Boekelermeer produceren. Ook het Duitse bedrijf STOFF2 zal waterstof maken met hun hybride elektrolyser.”
“Al die waterstof moet dan wel van A naar B komen. Vandaar dat we ook de lokale infrastructuur hiervoor moeten realiseren. Daarnaast kan de waterstof in de regio ook gebruikt worden om elektriciteit van te maken in de regio om een alternatief te bieden voor de netcongestie. Bij het expertisecentrum van InVesta zal Sustenso algen inzetten om CO2 af te vangen, oftewel een biologische variant van Carbon Capture & Utilization (CCU). Ook op het gebied van warmtetransitie gebeurt er het nodige. In Heiloo worden er individuele warmte-oplossingen geplaatst. Daarnaast gaat HVC haar warmtenet uitbreiden om een flatgebouw van woningcorporatie Woonwaard in de wijk Overdie aan te sluiten.”
Learnings
De Flagship Valley is nu een half jaar onderweg. Dit is de fase waarin de voorbereidingen worden getroffen op de implementatie in de komende twee jaar waarna alles zal worden gemonitord en geoptimaliseerd. Over het project en de voortgang is Sanderink bijzonder enthousiast:
“Het meest interessante aan het project is dat alle energiestromen – elektriciteit, warmte, waterstof en groen gas – worden gemonitord en aangestuurd op basis van optimalisatie algoritmes. Dat geeft verschillende inzichten. Bijvoorbeeld om te kijken hoe je zo veel mogelijk zelf geproduceerde energie kunt inzetten. Hoe kun je zoveel mogelijk CO2 reduceren en hoe kun je het beste het elektriciteitsnet ontlasten.
Kortom, je komt erachter welke optimalisatieslagen er gemaakt kunnen worden. Die opgedane kennis en ervaring passen wij toe en wisselen we uit met Replication Valley’s verspreid over Europa. Zo dragen we in Alkmaar ons steentje bij aan de energietransitie in Europa.”
Meer informatie
Heb je een vraag voor Joep Sanderink dan kun je hem bereiken via j.sanderink@newenergycoalition.org.
New Energy Coalition
New Energy Coalition is de stichting die zich inzet voor de versnelling van de energietransitie. Partners zijn kennisinstellingen, onderwijsinstellingen, bedrijfsleven, overheden en een aantal netbeheerders. New Energy Coalition is daarbij de spin in het web voor lokale en regionale projecten. Daarnaast beschikt de stichting over de New Energy Academy en de New Energy Business School voor opleidingen en cursussen in de energietransitie. Zowel voor scholieren en studenten als voor professionals.
Meer weten over New Energy Coalition of over Reformers? Kijk dan op Home – New Energy Coalition of op Regional Ecosystems FOR Multiple-Energy Resilient Systems (reformers-energyvalleys.eu)
Naar boven