Home / Kennis & Inspiratie / Thema: meervoudig ruimtegebruik

Themapagina: meervoudig ruimtegebruik

Meervoudig ruimtegebruik bij wind- en zonneparken: hoe doe je dat? Op deze themapagina een overzicht met tips, handreikingen, praktijkvoorbeelden, interviews en kennissessies ter inspiratie en verdieping.

Zonnepanelen boven drassige veengronden, lichtdoorlatende PV-panelen boven akkerbouw of fruitteelt, een natuurinclusief zonnepark of windturbines in een agrarisch landschap. Het zijn voorbeelden van meervoudig ruimtegebruik. Hierdoor kunnen we efficiënter omgaan met de schaarse ruimte in Noord-Holland en kunnen we opgaven zoals energietransitie, biodiversiteit en stikstofreductie koppelen.

Aan de slag: hoe pak je meervoudig ruimtegebruik aan?

1. Laat je inspireren

CE Delft maakte voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een overzicht van 15 inspirerende voorbeelden waar opwek van zonne-energie hand in hand gaat met andere functies. Deze zijn gebundeld in de inspiratiegids ‘Nieuwe ruimte voor de zon’.

Provincie Noord-Holland onderzocht de mogelijkheden voor meervoudig ruimtegebruik. Dit resulteerde in een inspiratiegids met diverse mooie voorbeelden. Twee van de voorbeelden zijn zon op landbouwgrond en zon op veenweidegebieden.

Hoe kunnen zonneparken gecombineerd met natuur? Hiervoor heeft het Nationaal Consortium Zon in Landschap de brochure Zonnepanelen en Natuur opgesteld. Dit dient als handleiding met praktische adviezen voor projectontwikkelaars èn gemeenten.

De Alliantie Zon, een samenwerkingsverband met GroenLeven, KiesZon, Solarfields, SunRock en TPSolar, heeft samen de brochure Multifunctioneel Ruimtegebruik ontwikkeld.

2. Check de stimuleringsregelingen

De Provincie Noord-Holland stimuleert meervoudig ruimtegebruik met een subsidieregeling.

Wil je meer weten over de regeling meervoudig ruimtegebruik? Neem dan contact op met Hans van Helden, provincie Noord-Holland.

Andere regelingen provincie Noord-Holland

3. Bekijk nieuws en praktijkvoorbeelden

Noord-Holland verkent zon en wind langs snelwegen
Opwekking van duurzame energie langs snelwegen is ook een vorm van meervoudig ruimtegebruik. In het OER-programma onderzoekt Rijkswaterstaat samen met de provincie Noord-Holland, gemeenten en netbeheerder Liander de opties. Welke snelwegen worden onderzocht?

Energietuinen
Een Energietuin is een multifunctionele plek waar meer gebeurt dan alleen groene energie opwekken. Het is ook een plek waar de natuur tot bloei komt. Mensen kunnen er recreëren en leren over duurzame energie.

Eerste coöperatieve project met verticale zonnepanelen staat in Culemborg
Het eerste opwekproject met verticale zonnepanelen is een feit: in Culemborg staan 958 panelen rechtop in metalen houders in stroken op het land van een melkveehouder.

Rijdende zonnepanelen zijn nog maar het begin
Zonnepanelen die niet op je dak liggen, maar over een akker rijden. Zie je het voor je? Bij Dogterom in Oude-Tonge gebeurt het.

Wat kan een gemeente doen om solar carports te stimuleren?
Ook gemeenten kunnen solar carports subsidiëren. Dat is niet de enige manier om zonnepanelen op grote parkeerplaatsen te ondersteunen. Wat kan een gemeente nog meer doen op dit gebied?

4. Verdiep je met interviews en kennissessies

Natuurinclusieve zonneparken
Sijas Akkerman, directeur van Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland, spreekt over de ‘natuurinclusieve energietransitie’. Hierbij maakt het schrikbeeld van grote zonneparken zonder natuur plaats voor zonneweiden, ingepast in het landschap. Akkerman geeft voorbeelden van natuurinclusieve zonneparken en tips om deze te realiseren met behoud van natuur.

Integratie van zon in landbouw
Landschapsarchitect Ruut van Paridon pleit voor het integreren van zon in de landbouw: een lap agrarische grond voorzien van zonnepanelen, maar met behoud van de agrarische functie. Volgens Van Paridon is het mogelijk om de zonnepanelen zodanig in te passen op landbouwgrond dat de opgewekte zonnestroom het verlies aan voedselopbrengst meer dan compenseert.

Zonneparken met dubbelfunctie
Zonneparken kunnen op diverse manieren een dubbelfunctie krijgen. Combinaties met kleinvee, natuurherstel en batterijopslag zijn eenvoudig en financieel haalbaar, maar voor zon met landbouw (agri-pv), recreatie of solar carports moet er geld bij. Dat zegt Sierk Hennes, projectleider bij Solarfields. Hij pleit voor meer kennis en realisme bij gemeenten op dit vlak.