“Van OER krijg ik energie”

Samenwerking en lokaal eigendom

Het programma OER is een gezamenlijke inspanning van verschillende instanties, waaronder Rijkswaterstaat, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), en het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Samen zorgen deze partners ervoor dat duurzame energie op rijksgronden kan worden gerealiseerd. De provincie Noord-Holland en de gemeenten spelen ook een grote rol in de plannen.

“Een van de speerpunten van OER is lokaal eigendom” aldus Koenders. “Minimaal 50% van de energieprojecten moet in handen zijn van lokale energiecoöperaties. RVO ondersteunt hierbij door de mogelijkheden voor financiële participatie te onderzoeken. Dit betekent dat omwonenden mede-eigenaar kunnen worden van de zonnepanelen langs de snelweg. Hierdoor profiteren zij direct van de opbrengst van de duurzame energie, wat bijdraagt aan draagvlak en betrokkenheid in de regio.”

De Energieroute langs de A9

De Energieroute loopt in Noord-Holland door twaalf gemeenten, waaronder Alkmaar, Heiloo, en Amstelveen. Langs deze 65 kilometer lange route wordt gekeken naar mogelijkheden om zonnepanelen te plaatsen in de bermen, op geluidsschermen, en op andere stukken grond naast de snelweg.

Koenders zegt hierover: “In de afgelopen periode hebben omwonenden en andere belanghebbenden actief meegedacht over het ontwerp. Er zijn veel onderzoeken uitgevoerd naar hoe de zonnepanelen het beste kunnen worden geplaatst zonder storend te zijn voor het landschap. Ook is er aandacht besteed aan verkeersveiligheid, zodat bestuurders niet gehinderd worden door schitteringen van de zonnepanelen.

Daarnaast wil ik graag de uitstekende en continue inzet van de betrokken gemeenten benadrukken. Mede dankzij hun inzet, zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau, kan het project mogelijk gemaakt worden. Het project bevindt zich nu in de planfase, waarin een definitief ontwerp wordt uitgewerkt. Naar verwachting wordt deze fase medio 2025 afgerond, waarna de daadwerkelijke bouw kan beginnen.”

Vooruitkijken en leren van eerdere projecten

Omdat dit project uniek is, kunnen de betrokkenen nog niet volledig voortbouwen op eerdere voorbeelden. Toch is er een project dat als inspiratie dient: de zonneroute langs de A37 in Drenthe. Hier is al ervaring opgedaan met zonne-energie langs de snelweg, en OER leert hiervan. “We hebben vooral contact gehad over hoe de financiële participatie geregeld is,” zegt Koenders. “Daarmee willen we ervoor zorgen dat ons project soepel verloopt.”

Daarnaast is er een kernteam dat regelmatig overleg heeft om alles goed af te stemmen. In dit team zitten Rijkswaterstaat, RVO, RVB, de provincie Noord-Holland, en netbeheerder Liander. Koenders: “Liander speelt een belangrijke rol, want het is natuurlijk prachtig om zonnepanelen te plaatsen, maar de energie moet ook het net op kunnen. Door Liander erbij te betrekken kunnen we onze planning goed afstemmen en verrassingen voorkomen.”

Obstakels en oplossingen

Zoals bij ieder grootschalig project zijn er ook bij de Energieroute uitdagingen. De grootste zijn de veiligheid van het verkeer en de werkers, en de capaciteit van het elektriciteitsnet. De netbeheerder, Liander, moet ervoor zorgen dat de opgewekte energie ook daadwerkelijk het net op kan. “Liander houdt ons op de hoogte van hun planning. Als blijkt dat er een knelpunt is, kunnen we dit in onze planning verwerken en onze partners hier tijdig van op de hoogte stellen,” aldus Koenders.

Een ander belangrijk aspect is dat de zonnepanelen in het landschap passen. Niemand wil immers een lelijk uitzicht. Daarom wordt er zorgvuldig gekeken naar het ontwerp en naar hoe de zonnepanelen zo min mogelijk opvallen. “Op sommige plekken, zoals de A1 bij Diemen, worden de zonnepanelen zelfs op geluidsschermen geplaatst. Dit heeft als voordeel dat de schermen zowel geluid reduceren als energie opwekken, een dubbel voordeel.”

Een duurzame toekomst tegemoet

De Energieroute langs de A9 is een ambitieus project en een mooie stap naar een duurzame toekomst. Het biedt niet alleen een oplossing voor het opwekken van groene stroom, maar versterkt ook de betrokkenheid van lokale gemeenschappen door hen mede-eigenaar te maken. Met enthousiasme kijkt Koenders uit naar de toekomst van het project: “We gaan richting het projectbesluit in januari 2025. Daarna hopen we zo snel mogelijk aan de slag te gaan. De Energieroute is een belangrijke stap in de goede richting, en ik krijg er energie van om hieraan mee te werken.”