Samen op ontdekkingstocht naar een energiehub
Dat bedrijven in dezelfde omgeving of ‘hub’ voor hun energievoorziening een beroep op elkaar doen, heeft alles te maken met het overbelaste stroomnet. Bij een energiehub wordt de capaciteit van elke bedrijfsaansluiting gebundeld tot een nieuw vast te stellen, gezamenlijk vermogen. Door lokaal met elkaar slimme afspraken te maken over (duurzame) opwek en verbruik, kun je de schaarste op het net beter managen en creëer je (meer) energiezekerheid voor elk deelnemend bedrijf. “In principe sluit je een Groeps Overeenkomst - bijvoorbeeld een Groeps-TO - af. Daarmee zet je juridisch de deur open om onderling energie uit te wisselen, terwijl iedereen zijn eigen aansluiting op het energienet behoudt”, aldus André Simonse.
Afhankelijk van de netburen
Een technische voorwaarde voor de samenwerking is dat de buurbedrijven dezelfde middenspanningsroute delen. Door middel van de Energie-Buurtscan van Liander kan dat vastgesteld worden. “Dit maakt ook onderdeel uit van het Stappenplan voor energiehubs. Vaak zie je dat bedrijven eerst alle mogelijke individuele achter de meter-oplossingen doorvoeren, voordat ze over hun eigen schutting heen gaan kijken. Dat is ook verstandig. Een energiehub kan veel opleveren, maar de samenwerking is best ingewikkeld. Je maakt je toch afhankelijk van de aansluiting van je buren.”
Tetris-spel
Niettemin zie je dat er steeds meer energiehubs in ontwikkeling zijn. Het feit dat je in je energievoorziening autonomer wordt en minder gebonden bent aan de individuele beperkingen van het algemene stroomnet, is een aantrekkelijk vooruitzicht, zeker als je beseft dat de elektrificatie van bedrijfsprocessen alleen maar zal toenemen. André: “Je investeert in je eigen bedrijfszekerheid. Een gezamenlijke batterijopslag, windmolens, zonnepanelen en productieprocessen zodanig op elkaar aanpassen dat er geen stroompieken ontstaan; door de krachten te bundelen, kun je serieuze slagen maken. Ik zie het als het Tetris-spel: hoe kun je alle blokjes zo goed mogelijk laten samenvallen?”
Ontwikkelingen versnellen
De wil om een energiehub te vormen moet uit een collectief van bedrijven zelf komen, waarbij de netbeheerder kan aangeven wat er mogelijk is. Met het Stappenplan voor energiehubs doorloop je de juiste route, waarbij naast de rol van de netbeheerder ook die van de gemeente en provincie inzichtelijk wordt. Ook zij maken zich hard voor een gezond en energiezeker economisch klimaat. André Simonse: “Er zijn allerlei instrumenten om bedrijven te ondersteunen in hun streven naar een energiehub. Zo is er het Stimuleringsprogramma Energiehubs waarin landelijk 166 miljoen euro is gestopt. Bij Liander hebben we ook Coördinatoren Energiehubs in dienst die kunnen helpen bij het doorlopen van het Stappenplan voor energiehubs. We bouwen steeds meer kennis op, waarmee we ontwikkelingen kunnen versnellen.”
Een open platform
Als voorbeeld noemt André de energiehub Westhaven in Amsterdam. Interessant is dat hier een Collectief Energie Management Systeem (C-EMS) als open source platform wordt gebruikt. Deze is binnen een subsidietraject ontwikkeld ten dienste van de markt. Binnen dit C-EMS kunnen partijen samenwerken ongeacht de (energie)leverancier die zij hebben. “Dat is weer zo’n stap die kan zorgen voor versnelling. Deze energiehub is actief, maar er worden nog meer functionaliteiten aan toegevoegd. Met behulp van real-time data kan men zien hoe het werkt en of de aangesloten bedrijven binnen de grenzen van het gezamenlijk gecontracteerd vermogen blijven. De juiste informatie hebben is sowieso doorslaggevend voor het succes van een energiehub. Zo heb je aan het begin van het traject historische meetgegevens nodig om te kunnen bepalen wat de energievraag is, nu en in de toekomst, en hoe het aanbod en de assets zoals een batterij, hierop afgestemd moeten worden.”
Een extra waarde
Het realiseren van een energiehub vergt een lange termijn perspectief van bedrijven. Hoe kun je duurzaam en toekomstbestendig ondernemen? “En als je nog iets verder kijkt, zit er meer potentie in dan alleen bedrijventerreinen. Wat levert het bijvoorbeeld op als je een verbinding legt naar een woonwijk of een andere ‘commodity’ eraan toevoegt, zoals een warmtenet? Wat je eigenlijk wil is dat een energiehub voor bedrijven nog een extra waarde gaat vertegenwoordigen boven het bieden van de oplossing voor congestie, vooral de bedrijfszekerheid voor de toekomst. Dat maakt het aantrekkelijker om met elkaar in deze oplossing te investeren”, aldus André.
Meer informatie over de energiehub vind je hier op de website van Liander. Heb je na het lezen van dit artikel en het raadplegen van het Stappenplan voor energiehubs behoefte aan persoonlijke hulp? Benader dan een Fikser. Fiksers kunnen je op weg helpen bij de aanpak van je eigen energiesysteem en de samenwerking met de netburen.