Samen bouwen aan een nieuw energiesysteem
Samen de schouders eronder
“Netcongestie is een feit en blijft ons zeker nog de komende tien jaar bezighouden. Het is echt spannend in Noord-Holland. Het stroomnet staat zwaar onder druk,” zegt Odile Rasch. “Wat mij trots maakt, is dat we dit jaar met zoveel partijen de schouders eronder hebben gezet. We zijn bezig met het uitbreiden van het stroomnetwerk. Samen aan het leren om slimmer en efficiënter om te gaan met het bestaande netwerk. En we weten steeds beter hoe het energiesysteem van de toekomst eruit gaat zien en wat ons te doen staat om daaraan te bouwen. Netcongestie kunnen we niet nu oplossen, maar er is wel de wil bij alle partijen om samen te werken en te zoeken naar oplossingen.”
Voorkomen van overbelasting
Het jaar 2025 stond in het teken van de uitkomsten van het congestiemanagementonderzoek van TenneT. Deze resultaten werden eind 2024 gepubliceerd en daaruit werd duidelijk dat in bepaalde delen van de provincie sprake is van dreigende overbelasting op het hoogspanningsnet van TenneT. Rasch: “Overbelasting moet hoe dan ook voorkomen worden, omdat dit gepaard kan gaan met ongecontroleerd afschakelen van klanten. Of erger, een grootschalige stroomstoring. TenneT heeft in juni een maatregelenpakket voorgesteld. Geen van de maatregelen zijn eenvoudig te implementeren. Ze variëren van technische oplossingen, zoals het zwaarder belasten van het bestaande netwerk, tot het uitstellen van aansluiten van klanten. We hebben een goede samenwerkingsstructuur opgetuigd waardoor de netbeheerders TenneT en Liander en het Rijk, provincie en gemeenten, samen kunnen optrekken. We boeken al resultaten, maar het aankomend jaar wordt spannend. Dan gaan we zien of de maatregelen voldoende resultaat opleveren.”
Slimmer omgaan met het bestaande stroomnet
Slimmer en flexibeler omgaan met stroom is een belangrijk onderwerp. Voor nu, ten tijde van netcongestie, maar ook in het toekomstig energiesysteem. De Taskforce organiseerde daarom in 2025 diverse bijeenkomsten, kennissessies en webinars om ondernemers en hun adviseurs te informeren over nieuwe contractvormen, subsidies en slimme energieoplossingen. De belangstelling was groot. Om een voorbeeld te noemen: voor de webinar over flexibeler omgaan met energie schreven bijna 400 bedrijven en adviseurs zich in.
“Als je niet weet hoe je energieverbruik eruitziet, kun je er ook niet flexibel mee omgaan” benadrukt Rasch. “Daarom hebben we ingezet op bewustwording en inzicht. Het is mooi om te zien dat er zoveel animo is en dat bedrijven ontdekken dat flexibiliteit niet alleen noodzakelijk is, maar ook lucratief kan zijn. Ondernemers leren dat het verschuiven van processen naar momenten van overvloed niet alleen het net ontlast, maar ook kosten kan besparen.”
De route naar 2050
Daarnaast werkt de Taskforce aan de lange termijn, de zogenoemde Energievisie. Daarin wordt de route geschetst naar een toekomstig energiesysteem in 2050. We moeten toe naar een nieuw soort denken,” zegt Rasch. “We moeten af van het idee dat overal altijd energie is .”
Dit nieuwe denken draait om het bundelen van de energievraag op bepaalde plekken, de energieknooppunten. “Het gaat om een denkwijze vanuit schaarste” zegt Rasch. "Bedrijven die een grote energievraag hebben, wil je liever allemaal op één plek. Dit concept wordt doorgetrokken naar de opwekkant: Bij energieknooppunten is het de bedoeling dat je daar ook het aanbod van duurzame energie dichtbij organiseert. Want dan heb je vraag en aanbod bij elkaar, waardoor de kabels en leidingen korter hoeven te zijn. En kun je op één plek het net verzwaren. Zo kunnen we efficiënter en duurzamer omgaan met onze infrastructuur."
De Energievisie blijft een dynamisch document, dat meebeweegt met nieuwe ontwikkelingen van waterstof en kernenergie.
Goede voornemens voor 2026
Voor het komende jaar blijft de koers helder. “We gaan niet radicaal andere dingen doen,” legt Rasch uit. “We blijven zoeken naar wegen om de overbelasting te voorkomen, we gaan keihard bouwen aan de uitbreiding van het netwerk, we blijven zoeken naar mogelijkheden om slimmer om te gaan met het bestaande systeem en we zetten stappen om de Energievisie te verwezenlijken.”
De samenwerking is essentieel. Gemeenten, provincie, Rijk en netbeheerders als TenneT, Liander en Gasunie werken nauw samen, zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau. “En we proberen bedrijven steeds beter te betrekken,” zegt Rasch. “Juist ook die bedrijven die nu nog geen probleem ervaren. We vinden het belangrijk dat ook zij zich kunnen voorbereiden en hun energiegebruik tijdig kunnen aanpassen.”
“We moeten anders leren denken,” benadrukt Rasch. “Vanuit schaarste, maar ook vanuit kansen. Het blijft bouwen, bouwen, bouwen. Maar ook leren, samenwerken en vooruitdenken. Alleen zo komen we uit de netcongestie en maken we de energietransitie echt mogelijk.”