Handreiking gemeenten voor netcongestie
Netcongestie: meer dan een technisch probleem
Netcongestie, kort gezegd: filevorming op het stroomnet is vaak in het nieuws. Volle elektriciteitsstations zorgen voor uitstel van woningbouwprojecten, vertraging in duurzame opwek of stilstand bij bedrijven. De eerste gedachte: dit is een probleem voor netbeheerders. Maar dat is slechts één kant van het verhaal.
Netbeheerders kunnen de infrastructuur niet op eigen kracht vernieuwen. Ruimtelijke keuzes, vergunningen, afstemming tussen partijen, dáár ligt de invloed van gemeenten. Juist op lokaal niveau kunnen knelpunten vroegtijdig gesignaleerd en aangepakt worden.
De nieuwe RVO-handreiking: praktische steun in de rug
De RVO-publicatie “Rol van de gemeente bij netcongestie – handreiking met praktijkvoorbeelden” biedt concrete inzichten voor beleidsmakers, projectleiders en bestuurders. De handreiking laat zien dat gemeenten op drie manieren impact kunnen maken:
1. Inzicht en samenwerking
Gemeenten kunnen ruimtelijke plannen en energie-initiatieven bundelen, en vroegtijdig het gesprek aangaan met netbeheerders en initiatiefnemers. Zo ontstaat overzicht en worden mogelijke knelpunten eerder zichtbaar.
2. Sturing via beleid en vergunningen
Gemeenten hebben met hun beleid en vergunningverlening een sleutel in handen voor het oplossen van netcongestie. Zij kunnen in omgevingsvisies en -plannen expliciet ruimte reserveren voor netverzwaring, bijvoorbeeld door tracés voor kabels en transformatorstations tijdig mee te nemen in gebiedsontwikkelingen. Bij vergunningverlening kunnen zij voorwaarden stellen die realisatie van deze infrastructuur mogelijk maken of versnellen.
3. Ruimte voor slimme oplossingen
Naast formele sturing is het belangrijk dat gemeenten ook ruimte bieden aan innovatieve projecten en pilots. Dit kan door experimenteerruimte mogelijk te maken, knelpunten vroegtijdig bespreekbaar te maken of actief samenwerkingen te faciliteren. De handreiking laat zien hoe gemeenten dit al doen.
Waarom nu beginnen loont
Door als gemeente proactief aan de slag te gaan met beleid, samenwerking en ruimtelijke afwegingen, ontstaat handelingsruimte. De handreiking biedt daarvoor praktische handvatten en stimuleert regie binnen de grenzen van wat lokaal kan, en met oog voor het grotere systeem.
Zo wordt duidelijk: gemeenten zijn geen toeschouwers, maar medeontwerpers van het energiesysteem van de toekomst. De handreiking helpt je daarbij op weg: download hier de volledige handreiking van de RVO (mei 2025)